Zeeheldenwijk Urk
In opdracht van verschillende ontwikkelpartners werkt 1op1 Architectuur op meerdere fronten aan de ontwikkeling van de Zeeheldenwijk op Urk: van de eerste prijsvraagschetsen tot aan de oplevering van woningen en het ontwerp van de centrale brede school.
We zijn als bureau verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitwerking van meerdere woningbouwprojecten in woonvelden 1, 2, 4 en 5, onderdeel van een gewonnen prijsvraagtraject van uit de gemeente Urk. In totaal gaat het om 149 woningen. Daarnaast zijn we, in samenwerking met ARCOM, architect van de brede school De Driemaster: het educatieve hart van de wijk, waar ontmoeting, educatie en zorg samenkomen.
Wijkanalyse als fundament
Voordat we begonnen aan de ontwerpen voor de Zeeheldenwijk, hebben we een uitgebreide analyse gemaakt van de stedenbouwkundige context, het geldende stedenbouwkundig plan en de gewenste kwaliteit van wonen en de bijbehorende woonvormen. De Zeeheldenwijk is opgezet als een dorps uitbreidingsgebied, met hoven en erfstructuren die samen een gevarieerde en leefbare woonomgeving vormen. Als onderdeel van dit onderzoek hebben we verschillende boeken aangeschaft over hoven en dorpse architectuur, die een belangrijke bron vormden voor onze analyse. Daarnaast keken we in onze studie naar aspecten als oriëntatie, daglichttoetreding, overgangen tussen openbaar en privé, parkeren, de oriënteerbaarheid van routes en de kwaliteit van het straatbeeld.
Extra aandacht besteedden we aan de randen van de wijk, waar we het risico op een gesloten ‘vestingkarakter’ wilden doorbreken. Met de situering van entrees, subtiele hoekaccenten, doorlopende gevelbeelden en het gebruik van lichte materialen hebben we gezorgd voor een toegankelijke, vriendelijke uitstraling. Daarnaast onderzochten we de positionering van parkeerhoven, informele erfgrenzen en de overgangen tussen woon- en buitenruimte, zodat sociale veiligheid, leefkwaliteit en ruimtelijke beleving goed op elkaar aansloten.
De inzichten uit deze analyse vormden de basis voor onze ontwerpkeuzes, zowel bij de woningen in de velden 1, 2, 4 en 5 als bij de brede school De Driemaster en dragen bij aan de ruimtelijke en sociale samenhang van de wijk.
Veld 1 – Zilvervloot
In samenwerking met OVT Ontwikkeling ontwikkelden we een ontwerp dat de wijk aan de noordwestzijde een herkenbare entree geeft. Niet alleen stedenbouwkundig, maar ook architectonisch is dit veld een schakel tussen de bestaande bebouwing en het nieuwe woongebied.
Typologie en uitstraling
Het plan bestaat uit 39 grondgebonden woningen:
- 25 rij- en hoekwoningen
- 8 twee-onder-een-kapwoningen
- 6 levensloopbestendige woningen
De rijwoningen zijn opgezet in een afwisselend ritme van gevels en goothoogtes, met details zoals roedes in de ramen, tuitgevels en kleuraccenten die verwijzen naar het oude dorp van Urk. De twee-onder-een-kapwoningen zijn ontworpen als een tweeluik: één woning met licht metselwerk en dakkapel, de ander met een donkerder gevelbeeld, een eigentijdse verwijzing naar het voor- en achterhuis van een boerderij.
Een uitnodigende toegang tot de wijk
De ingang van de wijk wordt gemarkeerd door lichte gevels en verhoogde gootlijnen op de hoeken. Dit voorkomt dat veld 1 als een gesloten rand voelt en geeft de wijk letterlijk en figuurlijk een gezicht. De woningen zijn inmiddels gebouwd en opgeleverd door Schutte Bouw & Ontwikkeling.
Veld 2, 4 en 5 – De Botter
In samenwerking met Van der Steeg en ZAAK VAN NN wonnen we de opdracht voor het ontwerp en de uitwerking van in totaal 110 woningen. Daarmee groeide onze rol binnen de verdere ontwikkeling van de Zeeheldenwijk.
Woningtypes en architectuur
Het plan, bekend onder de naam De Botter, omvat 110 woningen:
- 76 rij- en hoekwoningen
- 14 twee-onder-een-kapwoningen
- 1 vrijstaande woning
- 19 appartementen
De woningtypologieën zijn zorgvuldig ingepast met oog voor schaal, variatie en herkenbaarheid. Wisselende kappen, gevarieerd metselwerk en accenten in kleur en detaillering zorgen voor een levendig en dorps straatbeeld, met een frisse en hedendaagse uitstraling.
Fasering en uitvoering
De drie velden vormen een ruim opgezette buurt met natuurlijke overgangen naar de omliggende wijkdelen. Inmiddels zijn de eerste woningen opgeleverd en bewoond. De bouw verloopt gefaseerd en wordt naar verwachting afgerond in 2026. Betaalbaarheid en kwaliteit zijn daarbij steeds in balans gebracht, passend bij de woonwens van veel Urker gezinnen.
Bron: Arcom
De brede school – De Driemaster
Ontmoeten, leren en zorgen onder één dak
Midden in de Zeeheldenwijk, aan de rand van het voorzieningencluster, wordt brede school De Driemaster gerealiseerd. Samen met ARCOM ontwierpen we een gebouw dat het hart van de wijk vormt: een plek waar zorg, sport en onderwijs samenkomen en elkaar versterken.
Open structuur met duidelijke oriëntatie
Het gebouw heeft een zachte s-vorm die de functies ordent en tegelijkertijd ruimte geeft aan verschillende buitenpleinen. De centraal gelegen hoofdentree zorgt voor overzicht en maakt oriëntatie eenvoudig. In het midden ligt de open aula: een lichte ontmoetingsruimte die als hart van de school fungeert en van waaruit alle functies bereikbaar zijn.
Het speciaal onderwijs bevindt zich in de rustige hoeken en uiteinden van de begane grond en de eerste verdieping. Deze plekken hebben minder prikkels en vormen zo een passende leeromgeving, die bovendien een natuurlijke verbinding legt tussen onder- en bovenbouw.
Rondom de aula zijn de peuteropvang, klaslokalen en ondersteunende functies georganiseerd. Zo ontstaat een samenhangend geheel waarin rust, ontmoeting en onderwijs elkaar versterken.
Duurzaam en toekomstbestendig
De Driemaster is ontworpen met het oog op circulariteit, energieprestatie en een gezonde leeromgeving. Het gebouw is voorbereid op aansluiting op een warmtenet en kan in de toekomst mogelijk energieleverend zijn. Daarmee levert het niet alleen onderwijs, maar ook energie aan de wijk.
Wij tekenen om te betekenen
Met onze betrokkenheid bij de woningbouw in veld 1 (Zilvervloot), de realisatie van velden 2, 4 en 5 (De Botter) en het ontwerp van brede school De Driemaster dragen wij op verschillende niveaus bij aan de identiteit en samenhang van de Zeeheldenwijk. Elk deelproject heeft zijn eigen karakter, maar deelt dezelfde uitgangspunten: oog voor het gebruiksgemak van de inwoners, verbinding met de context en een toekomstbestendige ontwerpaanpak. Zo bouwen we samen met onze opdrachtgevers en partners aan een wijk die niet alleen groeit in aantallen, bouwen we samen met onze opdrachtgevers en partners aan een wijk die niet alleen groeit in aantallen, maar ook maatschappelijke impact heeft.
Neem vrijblijvend contact op